İzmir’in Seferihisar ilçesinde, üreticinin büyük umutlarla yetiştirdiği tonlarca mandalina dalında kalırken, 30 kuruşa bile satılmadı. Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer ise “Mandalinaları kurutmaya başladık. İlçemizde yeni bir sektör oluşacak. Bundan böyle ürünümüzü satamadık. ’Dolu yağdı ürün çürüdü, mevsim geçti yerlere döküldü’ sözlerini artık duymayacağız. Böylelikle üreticimiz daha çok kazanacak” dedi.
Dünyanın en iyi Satsuma mandalinalarının yetiştiği Seferihisar’da, sezona büyük umutla başlayan üreticiler mandalinaların dalında kalması nedeniyle sıkıntıya düştü. Üretici toptan alıcı bulamazken, tonlarca mandalina da dalında kalarak çürümeye terk edildi. Geçtiğimiz sezon 50-60 kuruşa alıcı bulan mandalinaların toptan fiyatı 30 kuruşa düştü. Üreticiler, bu fiyatlara bile ürünlerini satmakta zorlanırken, tüccarlar tarafından satın alınan mandalinaların para etmemesinden dolayı dalından toplanmadı.
50 bin tonun üzerinde olan üretimin yarısı dalda kaldı
Seferihisar Mandalina Üreticileri Birliği Başkanı Cumhur Eriş, hava şartlarının mandalinaları etkilediğini söyledi. Eriş, “Yöremizdeki dünyanın en leziz mandalinası bu sene hava şartlarından bilhassa 30 kasım ve sonrasında ortaya çıkan hava şartlarından çok etkilenip bozulmuştur ve burada ciddi bir sıkıntı yaşamaktayız. Çok ciddi bir sıkıntı yaşamaktayız. Seferihisar’ımızın 50 bin tonun üzerinde olan üretiminin neredeyse yarısı ağaçlarda kesilmeden kalmıştır. Kötü bir sene artı ağaçta kalan ürünlerde gelecek sene bizi etkileyecektir, bu afatın görülmesi lazım, bu afat tabi ki tarım sigortaları ile çözülebilir ama bu kadar erken beklemiyorduk. Bu kadar erken tarihli 30 Kasım çok erken bir tarih bu iş için ve bizi perişan etti” dedi.
“Alan yok, satan yok”
Üretici Mehmet Özçelik de durumlarının hiç iç açıcı olmadığını söyledi. “Mandalina daha dalında duruyor alan yok, satan yok” diyen Özçelik, “Seferihisar doğumluyum, doğma büyüme Seferihisarlıyım. Seferihisar’ın mandalinalarının halini görün, tüccar Adana Antalya tarafından mal alır, Seferihisar’a bakmaz; artı çöplüğünü Seferihisar’a döker. Üretici perişan vaziyette her taraf yığın. Mandalina daha dalında duruyor; alan yok, satan yok, bunlara bir çare, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından önerimiz bu işe bir destek, bu çiftinin durumu perişan vaziyette. Her taraf böyle mandalina yığını, daha ne diyeyim. Gören göz kılavuz istemez, vaziyet böyle Seferihisar ovası böyle” şeklinde konuştu.
Dalda kalan mandalinalara kurutmalı çözüm
Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer ise dalında kalan mandalinaları değerlendirdi. Kurutmaya başlanan mandalinaların üreticiye büyük destek olacağını ifade eden Soyer, bir yıldır üzerinde çalıştıklarını ve mandalinaları kurutmaya başladıklarını söyledi. Soyer, “Sonunda tam kıvamını tam ısısını bulduk ve sonunda çıtır çıtır son derece lezzetli bütün vitamin özellikleri besleyici değerlerini koruyan bir ürüne kavuştuk. Hayalimiz aynı üzümde olduğu gibi ürünün çok büyük bir bölümünü kurutarak pazarlamak. Hem böylece raf ömrünü on iki aya uzatmış olacağız, hem de üreticisine bire dört, bire beş oranda daha yüksek bir bedel kazanmasını sağlamış olacağız. Çocuklarımıza on iki ay mandalinanın bütün besleyici özellikleri ile çocuklarımızı buluşturmuş olacağız. Termal enerji ile kurutuyoruz, jeotermal kaynakları bu üretim için kullanıyoruz, bu suyun ısısı ile kurutmayı gerçekleştirdik o anlamda da belki bir ilk. Jeotermal zenginliğin nelere fayda edebileceğini gösteren bambaşka bir örnek oldu bu. İlçemizde yeni bir sektör oluşacak. Bundan böyle ürünümüzü satamadık. ’Dolu yağdı ürün çürüdü, mevsim geçti yerlere döküldü’ sözlerini artık duymayacağız. Böylelikle üreticimiz daha çok kazanacak” dedi.
“Fiyat en az dört misli, beş misli artmış olacak”
Soyer, şöyle devam etti:
“O anlamda enerji giderlerimizde çok düşük; çünkü doğrudan doğruya kuyudan çıkan suyun ısısı ile mandalinayı kurutuyoruz. Bu da tabi rekabet gücünü hem uluslararası pazarda hem iç pazarda arttıran bir unsur, güneşte kurutulmadığı içinde alfatoksin gibi zararlılardan da muaf tamamen doğal yıkandığı gibi kurutulan bir ürün. Fiyat en az dört misli beş misli artmış olacak; yani bir liraya satıyorsanız ürününüzü beş liraya satabilir hale geleceksiniz. Bu anlamda da üretici için çok büyük bir cazibe anlamını taşıyor ve tüm bölgede üreticinin yüzünü güldürecek bir sonuç bekliyoruz. Taneli ve kabuklu iki tür üretim yapıyoruz. Kabuğu soyulduktan sonra taneyi kurutmak bir yöntemdi onu denedik, birde kabuğu ile dilimleyip kurutmayı denedik, doğrusu benim tercihim kabukludan yana.”
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, sabah namazını Antalya Sebze ve Meyve Halinde kılıp bereket duasına katıldı. Esnafı ziyaret eden Tüfenkci, üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkının fazla olduğunu ve yeni çıkacak olan hal yasasıyla bu makası daraltabilmeyi umduklarını söyledi.
Bir zamanlar Manisa’nın en önemli tarım ürünü olan beyaz altın olarak adlandırılan pamuk, tarımda yeniden yapılanma sayesinde devlet tarafından desteklenerek hem prim hem de alım garantisi verilecek. Üreticilerin mısır üretimini bırakıp pamuk ekimine yönelmeye başlayacağını kaydeden Manisa Ticaret Borsası Başkanı Sadık Özkasap 2017 yılı için Akhisar ve çevresinde ciddi bir pamuk ekimi beklediklerini söyledi.