Hollanda Nijmegen’de Radboud Üniversitesi Tıp Merkezinde “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu”nun (DEHB) nedenleri üzerinde yapılan araştırmada, DEHB’in beynin beş bölgesindeki gelişme geriliği ile ilgili olduğu tespit edildi. Çok büyük sayıda denekle yapılan çalışmaya göre DEHB olan çocukları beyninin 5 bölgesinde yaşıtlarına göre olgunlaşma geriliği olduğu açıklandı.
Hollanda Nijmegen’de Radboud Üniversitesi Tıp Merkezinde yapılan geniş kapsamlı araştırmada, öğretmenlerin şımarıklık dediği, kimilerinin hastalık olarak görmediği “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu”nun (DEHB) nedenleri konusunda çalışma yapıldı. Yapılan deneylerin ve çalışmaların ardından DEHB’nin beynin beş bölgesindeki gelişme geriliği ile ilgili olduğu açıklandı. Çok büyük sayıda denekle yapılan çalışmaya göre DEHB olan çocukları beyninin 5 bölgesinde yaşıtlarına göre olgunlaşma geriliği olduğu tespit edildi.
DEHB olan çocuklar genellikle aile içinde sakar, dikkatsiz, yaramaz, duygu ve davranış problemi olan, okulda ise şımarık ve söz dinlemez olarak tanımlanıyor. Yapılan araştırma, bunların çocukların tercih ettiği davranışlar olmadığını, beyinlerindeki olgunlaşma eksikliğine bağlı olarak istemsiz olarak yapıldığına dikkat çekiyor. Sonuçlara göre, MR ile tespit edilen bu durum aynı zamanda çocuklara erken teşhis ve tedavi imkanı da sağlayacak. Araştırma hakkında bilgi veren Psikiyatrist Dr. Tanju Sürmeli muayenede görülen belirtilerin MR ile doğrulanmasının okul öncesi dönemde erken teşhis için çok önemli olduğunu ancak bu yaş grubu için ilaç kullanılması ve ilacın etkinliğinin de yeni bir tartışma konusu olması gerektiğini söyledi.
Bugüne kadarki en büyük araştırma
Hollanda Nijmegen’de Radboud Üniversitesi Tıp Merkezinde 4 – 63 yaş aralığında 3 bin 242 kişi üzerinden yapılan ve bugüne kadar yapılanların en kapsamlı Meta Analiz çalışması tıp dünyasının saygın dergisi The Lancet Psychiatry’de yayınlandı. Bu yeni uluslararası araştırmada genel beyin hacmi ve DEHB ile bağlantılı olduğu düşünülen beyindeki yedi bölge Beyin MRI ile ölçüldü. Araştırmacılar, DEHB olanların şimdiye kadar DEHB’ye yönelik ilaç kullanıp kullanmadıklarını da kaydetti. Önceki çalışmalar, beyin hacmindeki farklılıkları bozukluk ile ilişkilendirdi ancak küçük örneklerle yapıldığı için sonuçların yetersiz kaldığını göstermişti.
Beynin 5 Bölgesindeki gelişme geriliği DEHB’na yol açıyor
Dünyada büyük yankı bulan bu araştırma sonuçları hakkında konuşan Neurobiofeedback Derneği Başkanı Elektrofizyoloji ve Neurofeedback uzmanı Psikiyatrist Dr. Tanju Sürmeli “DEHB’da çok geniş denek sayısı ile yapılan MRI meta analiz çalışmasında bu çocukların 5 ayrı bölgesinin olgunlaşmasında gecikmesinin bulunması çok önemli. Bu araştırma sonuçları, çocukların şımarıklık yapmadığı, beyinlerinde gerçekten bir gelişim sorunu olduğu gerçeğinin aileler ve öğretmenler tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlayacak, erken teşhise de yardımcı olacaktır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı ve Aile Bakanlığı’nın bu çalışmaları ciddiye alıp bir an önce bu çocukların okul öncesi yaşta tespitinin ve tedavisinin ilaçsız yapılmasında rol almaları gerekliliğini de konuşmalıyız. Klinik olarak DEHB olan çocuklarda MR ile beynin bu bölgesinde olgunlaşma geriliği tespit edilmesi tedaviye hemen başlayarak okul çağına geldiğinde bu çocukları yaşıtları ile aynı seviyeye getirebilmeyi sağlayacaktır. Bu onların akademik, sosyal ve kişisel hayatını doğrudan etkileyecek” şeklinde konuştu.
Dr. Tanju Sürmeli, “DEHB 6-12 yaş arasındaki çocuklarda yüzde 4-12 oranında görülüyor. Teşhis konanların üçte ikisi, yetişkin olduklarında belirtilerini yaşamaya devam ediyor. Çocukların çoğu bir zeka sorunu olmamasına rağmen akademik başarı konusunda verimli olamıyor. Okulda şımarık ya da uyumsuz olarak adlandırılıyor, dışlanıyor. Okul öncesi dönemden başlamak üzere bu çocukların ilaçsız tedavisine yoğunlaşırsak okul çağı geldiğinde yaşıtlarını yakalamaları mümkün olabilir. Böylece ileri yaşlarda karşılaşacakları tüm diğer sorunları da önlemiş oluruz” diye konuştu.
İlaçların etkisizliği tüm dünyada konuşuluyor
Dr. Sürmeli “Yapılan beyin dalgaları dijital EEG çalışmalarının Meta analizi de zaten yüzde 90’nın üstünde doğrulukla DEHB olan çocukların olgunlaşmasında rol alan beyin elektrik akımı bozukluğunun teşhis edilebildiğini göstermişti. Bu tespit yapılan MRI araştırma sonucu ile örtüşüyor. Bu elektrik akım bozuklukları ilaçsız Neurofeedback tedavisi ile düzenlendiğinde beynin olgunlaşmasının kendi yaş grubunu yakaladığını kendi çalışmalarımızdan biliyoruz.
Amerikan Hükumetinin yaptığı PATS (okul öncesi Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) tedavisi çalışmasın da 0-6 yaş grubunda 6 yıllık takipte kullanılan ilaçların şikayetleri azaltmadığını tespit ettiler ve yayınladılar” dedi.
Dr. Tanju Sürmeli dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tedavisinde ilaç kullanımının 6 yaş üstünde arttığının altını çizerek, Ulusal Ekonomik Büro tarafından DEHB tedavisinde orta ve uzun vadede amfetamin türü ilaçların etkisinin olmadığından ve ciddi yan etkilerinden bahsedildiğini sözlerine ekledi. Dr. Tanju Sürmeli Çocuklarda nadir de olsa ani ölüm, kalp büyümesi, uykusuzluk, boy atmada gerilik, iştah azalması, kilo kaybı, agresyon, psikoz gibi yan etkiler görülebildiğini de söyledi.
Kaybolmaya yüz tutmuş Türk el sanatlarını aslına sadık biçimde gelecek kuşaklara aktaran Bursa Olgunlaşma Enstitüsü, öğrencilerin el emeği ve göz nurlarını sergiledi.
Samsun Olgunlaşma Enstitüsü’nün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ne özel olarak hazırladığı sergi, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz’ın katılımıyla açıldı.