Çörek otu tohumları pek çok uygarlıkta ‘kutsal’ kabul edilmiş ve belki de bir baharatın görüp görebileceği en fazla saygıyı görmüş.
Peygamber Efendimizin bu konuda çok özel bir hadisi mevcut: “Çörek otuna kıymet verin, zira o ölüm dışında her derde şifadır.” Bilimsel veriler bu hadisin gerçekliğini kanıtlıyor adeta çünkü yapılan yüzlerce hücre ve hayvan deneyi gösteriyor ki etki yelpazesi çok geniş bu sihirli tohumların.
Bu bitkinin tohumlarının şifa gücü, tam üç yüz bin yıldan beri bilinmekte. Son 40 yıldır yapılan bilimsel çalışmalar da onun bu saygıyı fazlasıyla hak ettiğini doğruluyor. Mısır kökenli bir bitki çörek otu, Tutankamon mezarında bulunması da o dönem bu tohumlara ne kadar değer verildiğinin kanıtı gibi adeta. Ünlü Yunanlı hekim Dioscorides, çörek otu tohumlarını ve bu tohumların yağını hastalarında ilaç olarak kullanmış.
Kilit nokta sağlıklı bağışıklık sistemi
Bugün artık biliyoruz ki normal koşullarda, sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahipsek, kolay kolay kanserolamıyoruz.
Kilit nokta sağlıklı bağışıklık sistemi yani. Çörekotu tohumlarının bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkileri hakkında o kadar çok bilimsel çalışma var ki. Ayrıca birkaç kontrollü hayvan deneyinde, çörekotu tohum özütü verilen hayvanların çeşitli kanser yapıcı kimyasal maddelere karşı korunduğunu ortaya koydu. Çörekotundaki doymamış yağ asitlerinin kombinasyonu da mükemmel. Kan damarlarını oksitlenmeden korumak için neredeyse her şey var formülünde. Sağlıklı kan damarları ise sağlıklı kan akımı, o da sağlıklı bir beden anlamına gelir her zaman.
HÜCRELERİ ÖLÜME SÜRÜKLÜYOR
Çörekotunda bulunan timokinin, kanser hücrelerini programlanmış hücre ölümüne yani hücre intiharına sürükleyip kanser kitlesinin büyümesini yavaşlatıyor.
ANTİ TÜMÖR KARŞITI ETKİSİ VAR
Anticancer Research-Kanser Karşı Araştımalar adlı dergide ABD kaynaklı bir araştırmanın makalesi şu başlıkla sunuldu: “Çörek otu tohumlarının hem işlenmemiş formu hem de ayrıştırılmış aktif maddeleri deneysel olarak tümör karşıtı etki gösteriyor!”
Üç yolla kanserle savaşıyor
2010 yılında Nutrition and Cancer-Beslenme ve Kanser adlı bilimsel dergide çörek otu tohumlarının esas etken maddesi olan timokinonun hangi etki mekanizmaları ile kansere karşı savaştığını ortaya koyan bir review (bilimsel yayınların özeti) yayımlandı. Birçok çalışmanın özeti anlamını taşıyan bu çalışmada, çörek otunun üç temel mekanizmayla anti-tümör etki gösterdiği ortaya konuldu.
İLKİ ve en meşhuru, tümör hücrelerini ‘apopitoza’ yani ‘hücre intiharına’ zorlamasıydı. Patolojide buna ‘programlanmış hücre ölümü’ denir ve vücudun kansere karşı en önemli doğal savunma mekanizmasıdır.
İKİNCİSİ ‘anjiogenez inhibisyonu’ yani tümörün beslenmesini sağlayan yeni damarların oluşumunun engellenmesi. Tümör büyümek için beslenmek, kanlanmak zorundadır ve bunu kendine yeni damarlar oluşturarak yapar, işte çörek otundaki bazı aktif maddeler bu oluşumu engeller.
ÜÇÜNCÜSÜ ise ‘hücre döngüsü arresti’, yani ‘hücre üremesinin durması’. Bunun da anlamı şu: tümör büyürken, her bir hücre, özel bir büyüme döngüsüne girer ve bir hücre olarak girdiği o döngüden iki hücre olarak çıkar, bu şekilde de tüm tümör kitlesi büyür. Çörek otundaki timokinon, bu döngüyü engelliyor ki bu birçok kemoterepi ajanının da etki mekanizması aynı zamanda.
Kemoterapi ilaçlarından daha etkili
Bu konuda yapılmış çok daha çarpıcı bir çalışma var ki bu çalışma sonuçlarına göre de; çörek otundaki timokinonun kemoterapi ilaçlarından bile daha etkili olduğu öne sürülüyor. Malezya Putra Üniversitesi’nde yürütülen bu hücre deneyi, insan rahim ağzı kanseri hücreleri üzerinde yapılmış.
Suudi Arabistan’da Riyad’da İnsan Kanserleri Genomik Araştırma Merkezi’nde yürütülen çalışmada timokinonun, özel bir lenf kanseri türü olan ‘primer effüzyon lenfoması’ isimli, akciğer zarında fazla miktarda sıvı birikimiyle seyreden bir lenfoma türünün üremesini baskıladığı sonucuna varılmış.
Timokinonun kanser hücrelerini intihara sürükleyip kanser kitlesinin büyümesini engellediği bir diğer insan kanseri türü ise ‘multiple miyeloma’ ismini verdiğimiz kemik iliği kanseri türü.
Singapur’da, Ulusal Singapur Üniversitesi, Yong Loon Lin Tıp Fakültesi’nde 2010 yılında yapılan bir araştırmanın varılan sonucu şuydu: “Kemoterapi ilaçlarındaki en kaygı verici durum, ilaçların seçiciliği olmaması nedeniyle normal hücrelere de verdikleri zararlara bağlı yan etkiler. Normal hücrelere minimum toksik etki gösterecek yeni bileşkelerin keşfine daha fazla önem verilmesi gerekiyor.” Sözünü ettikleri bu yeni bileşik ise, çörek otu tohumlarındaki timokinon.
Kalın bağırsak kanserine de iyi geliyor
Beyrut Amerikan Üniversitesi biyoloji departmanında yapılıp 2005 yılında International journal of oncology’ adlı yayında sunulan çalışmada çörek otu timokinonu’nun insan kalın bağırsak kanseri hücrelerinde kanserli hücre intiharının tetiğini çektiği ortaya konmuş. Yapılan çalışmalar istatiki olarak değerlendirildiğinde görülüyor ki; çörek otu, yan etki göstermeden kalın bağırsaktaki kanserleşme sürecini yavaşlatıyor hatta engelliyor.
Kemoterapi ilaçlarının bazıları kalpte olumsuz yan etkiler oluşturabiliyor. Yapılan bazı çalışmalarla, bu ilaçların kalbe toksik etkisine karşı çörek otu yağındaki timokinonun koruyucu olduğunu ortaya koymuştur.
Timokinonun, son birkaç yılın en korkulan kanser türlerinden olan pankreas kanserine karşı da etkili olduğuna dair bilimsel ipuçları var. ABD Wayne Eyalet Üniversitesi patoloji departmanında yürütülen bu çalışmada, timokinonun, pankreas kanseri hücrelerinin kemoterapi ilaçlarına hassasiyetini artırdığı gözlemlenmiş.
Biliyor muydunuz ?
Çörek otunda bulunan timokinonun kanser tedavisindeki etkisi kanser tedavisinde en yaygın olarak kullanılan kemoterapi ilaçlarından biri ile eşdeğer çıkmış birçok çalışmada. Aynı etkiyi yeşil çayda bulunan bileşikler de göstermekte!
UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI – BUGÜN GAZETESİ
