Korona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle Bodrum’un nüfusunda yüzde 300 artış gözlenirken ev, işyeri ve arsaların fiyatları 3 katına çıktı. İlçede kiralık ev kalmaması nedeniyle ev sahipleri kiracıların 2021 yılı kira artışlarında yüzde 50’ye kadar zam yaptı.
Korona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle Bodrum’da ciddi bir nüfus artışı gözlendi. 170 bin nüfuslu ilçenin nüfusu 500 bine ulaştı. 2’nci konutları Bodrum’da olan yazlıkçılar ilçede kalmayı tercih ederken, büyük şehirlerden gelen vatandaşlar ise ev kiralayarak Bodrum’da yaşamayı tercih etmeye başladı. Bu durum karşısında Bodrum’da kiralık evlerin fiyatları 2 katına çıktı. 2+1 kiralık ev fiyatları 2 bin lira ila 5 bin liraya kadar yükseldi.
“Ev sahibi kiracıya mobbing uygulayamaz”
Kiracıların zamlara karşı dikkatli olmasını belirten Muğla Barosu avukatlarından İstanbul Hukukçular Birliği başkanlarından Baran Akçan, “Dünya genelinde ve ülkemizde yayılan korona salgınına bağlı olarak insanlar büyük şehirlerden uzaklaşmaya başlayarak turizm bölgelerini tercih etmeye başlamıştır. Turizm bölgelerinde artan nüfusla birlikte kiralık yer bulmak güçleşmiş, bu da özellikle başta Bodrum olmak üzere turizm bölgelerindeki kira bedellerinin ciddi oranda artmasına neden olmuştur. Yetersiz konut ihtiyacına bağlı olarak ev sahipleri eski kiracılarının zam oranlarını da fahiş oranda artırmak istemekte ve istediği artırımı yapmadığı takdirde konutu boşaltmaya zorlamakta; bu durum kiracı kesimde büyük bir mağduriyete neden olmaktadır. Halbuki konut ve çatılı iş yerlerinin kira rejimini düzenleyen Türk Borçlar Kanunu’nda 2019 yılında yapılan değişiklikle yıllık kira artışları bir önceki yılın TÜFE ortalaması ile sınırlandırılmıştır. Bununla birlikte, ilgili sözleşmede, taraflarca daha düşük bir oranda artış yapılması öngörülmüş ise, kira artışı belirlenen oran üzerinden yapılacak ancak hiçbir koşulda yasal oranı geçemeyecektir. Dolayısıyla ev sahibinin yasal oranın üzerindeki kira artış taleplerinin hukuk nezdinde bir geçerliliği bulunmamaktadır. Yine ev sahipleri kiracıya, kira sözleşmesinde kira bedeli ve aidat gibi yan giderler dışında başka yükümlülük getiremez. Ev sahibinin kiracıya karşı mobbing uygulayarak fahiş talepte bulunması veya evden çıkarmaya çalışması ise adli anlamda bir şikayet konusudur. Diğer yandan; kira bedellerinin emsallerine göre düşük kalması durumunda mülk sahiplerinin de birtakım hakları bulunmaktadır. Örneğin ev sahipleri de beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedelinin tespitini mahkemeden talep edebilir. Bu durumda hakim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde kira bedeli belirlenebilir. Ayrıca değinmek isterim ki yaşanan pandemiye bağlı olarak restoran ve işletmeler kapalı durumdadır. Çok sayıda iş yeri batma noktasına gelmiştir. Bir yandan kapalı olduğu için iş yapamayan bu işletmeler, diğer yandan da kira borçları nedeniyle haciz ve tahliye tehdidi altında kalmaktadır. 2018 yılında döviz cinsinden sözleşmelerin uyarlanması konusunda olduğu gibi bu konuda da birtakım düzenlemeler yapılması gerektiğini düşünmekteyiz; aksi takdirde ilerleyen süreçte mahkemeler bu tip uyuşmazlıklarla dolacaktır” dedi.
Bodrum’da kiralık ev kalmadı
Bodrum’da emlakçılık yapan Musa Orman ise kiralarda ve satışlarda ciddi bir artış olduğunu belirterek normalde 1 evi 1 ay içerisinde zorla kiraya verdiklerini, pandemi sürecinde bu durumun 3 gün ila 1 haftaya kadar düştüğünü ifade ederek, “Pandemi koşullarından dolayı büyük şehirlerde yaşayanların kısıtlamalardan dolayı bahçeli evlere yönelmesi ve buralardaki arz ve talepten dolayı az ev olduğu içinde kiralamalara talepler artmaya başladı. Talep arttığı için de ve yer bulunmadığından fiyatlar da yükseliyor. Kiraların yükselmesi bu durumdan dolayıdır. Bölge bölge kiralar değişiyor. 3 bin lira, 4 bin lira, 5 bin lira gibi arasında 80 metrekarelik bir ev kiraya gidebiliyor. Pandemi sonrası aynı koşullardan dolayı insanların büyük şehirlerden kaçması sonucunda İstanbul’da bulduğu her şeyi Bodrum’da da bulabildiği için insanlar Bodrum’u daha fazla talep ediyor. Bu durum nedeniyle ev satışlarında çok büyük bir artış var. Bir evi 10 kişi soruyor, bizler bile yetişemiyoruz artık. Bodrum’a talep çok fazla oluyor. Bize gelen bir ev hemen kiraya veriliyor artık. Önceden daha çok beklerdi, şimdi hiç beklemiyor. Bodrum’da kiralık ev bulmak zordur ama şimdi daha da zorlaştı. Pandemi koşullarından dolayı insanlar 1 yıllığına da olsa gelelim ve temiz havada yaşayalım diyor bu da kiraları etkiliyor” dedi.
“Yüzde 50 zam yaptılar”
İlçede kiralık evlerde oturan binlerce kişi ise ev sahiplerinin yaptığı zamlardan mağdur olmaya başladı. TÜİK tarafından TEFE TÜFE kira artış oranı yüzde 12,4 olarak belirlenmesine rağmen Bodrum’daki birçok ev sahibinin bu kira artışına uymayarak yüzde 30 ila yüzde 50 arasından kiralarına artış yapmaya başladığı öğrenildi. Kiracılar ise bu durum karşısında ne yapacağını şaşırdı. 80 metrekare 2+1 bir evin kira fiyatı 2 bin liradan başlayarak 5 bin liraya kadar çıktığı öğrenildi.
Satılık ev fiyatları 1 milyon lirayı buldu
Çok fazla göç alan Bodrum’da satılık ve kiralık ev bulmanın zor olmaya başlaması ev satış fiyatlarını da vurmaya başladı. Geçtiğimiz yıl 500 bin liraya satılan bir evin fiyatı 1 milyon liraya kadar artış gösterdi. Ev ve arsalara talebin artması inşaat sektörüne de yaradı. Bodrum’un birçok bölgesinde inşaatlar yeniden başladı.
Erzurum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’nin girişimleri sonuç verdi. Vakıflar Bölge Müdürlüğü, uhdesindeki işyerlerinde çeşitli meslek kollarında faaliyet gösteren esnafların kira ödemelerini Temmuz ayına kadar erteledi. ESOB Başkanı Rasim Fırat, “Belediyelerimizden de müjdeli haber bekliyoruz” dedi.
ERA Gayrimenkul Türkiye Franchise Kanal Direktörü Kadir Tümen, dövizde ve enflasyonda yaşanan yükseliş ile birlikte kiralardaki artışın önümüzdeki yıllarda daha fazla olacağını vurguladı.