Doğum iznini 6 aya kadar çıkartacak çalışmalarda sona gelindi. Konuyla ilgili yasa tasarısı önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’na sevk aşamasına gelecek, tatile girmeden önce Meclis’e de gönderilecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, doğum izni ile ilgili yasa tasarısının önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’na sevk aşamasına geleceğini açıkladı.
YAKINDA YASALAŞIYOR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Maliye, Kalkınma ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlıkları’nın yoğun bir şekilde çalıştığını belirten Şahin, şöyle devam etti: “Bu konuda önce uzmanlar çalıştı. Herkes kendi bakanlığının görüşünü masaya koydu. Şu anda Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı başkanlığında diğer müsteşarlarımız görüşme aşamasında. Onlar gelen bilgileri süzerek, kendi yerli modelimizi ve kendi hedefimize ulaşmak için yapılması gereken çalışmaları tamamlayacak. Üçüncü aşamada da Başbakan Yardımcımız Ali Babacan başkanlığında biz toplanarak Başbakanımız’a ve Bakanlar Kurulu’na sunulacak aşamaya getireceğiz. Şu an ilk aşama bitti, ikinci aşama bu hafta tamamlanacak. Meclis kapanmadan biz bunu parlamentoya gönderecek şekilde çalışmamızı yapmış olacağız.” Şu anda 4 ay olan doğum izninin 6 aya (24 hafta) çıkartılması öngörülüyor. Yasaya son şekli ekonomi bakanlarının yapacağı toplantılarda verilecek.
Etiket: doğum izni
-
Doğum izni 6 ay oluyor
-
Babalara da doğum izni geliyor!
Kadınların istihdama katılımını artırmak amacıyla hazırlanan tedbir paketinden babaya da doğum izni çıktı.
Kadınların istihdama katılımını artırmaya yönelik paket kapsamında babaya da anneye verilen süre kadar doğum izni verilecek. Babanın iznine ilişkin 2 seçenek var: Babaya anne ile aynı anda izin kullandırılacak veya annenin ardından babanın izni başlayacak.
Kadınların istihdama katılımını artırmak amacıyla hazırlanan tedbir paketinden babaya da doğum izni çıktı. Başbakan Erdoğan’ın talimatıyla Aile ve Sosyal Politikalar, Kalkınma, Maliye ve Çalışma Bakanlığı’nın birlikte çalıştığı paketin genel çerçevesi şekillendi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’in bizzat çalıştığı pakette bir dizi önlem masada. Paket, son hali verildikten sonra önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’na sunulacak. Pakete son halini Başbakan Erdoğan verecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türk-İş ve Hak-İş başta olmak üzere işçi sendikaları ile tüm taraflardan görüş aldı, yurtdışı örneklerini inceledi. Bakanlığın son aşamaya getirdiği çalışmanın ayrıntılarına Vatan Gazetesi ulaştı.Doğum sonrası 4 ay izin
Paket kapsamında kadınların çocuk doğurduktan sonra da çalışma hayatının içinde kalmasını sağlamak amacıyla doğum ve süt izin süreleri yeniden düzenleniyor. Mevcut uygulamada 8 hafta doğum öncesi, 8 hafta doğum sonrası ücretli izin veriliyor.
Bu konuda bakanlığa sunulan raporlar, kadınların doğum öncesi 8 hafta olan izinlerini tam olarak kullanmadığını, iznin bir kısmını doğum sonrası döneme eklediğini ortaya koydu. Bu nedenle de pakette doğum öncesi 8 hafta olan izin süresinin 6 haftaya çekilmesi, doğum sonrası 8 hafta olan izin süresinin de 4 aya çıkarılması planlandı. Doğum sonrası iznin 6 ay olması seçeneği, işçi konfederasyonları ve Çalışma Bakanlığı’nın “6 aylık süre çok uzun, kadın istihdamını olumsuz etkiler” görüşü üzerine rafa kaldırıldı.
Kadın doğum sonrası evden ya da part-time çalışabilecek
Yeni düzenlemeyle kadının doğum sonrası ücretsiz izin uygulaması da revize ediliyor. Kadının ücretsiz izin döneminde sigortasının durmasının önüne geçilerek, sosyal güvencesinin işleyeceği bir model tasarlanıyor. Bunun da bir parçası olarak kadının özellikle bazı işkolları için ‘kısmi çalışma’, ‘evden çalışma’ gibi alternatif çalışma modelleri öngörülüyor. Mevzuat da buna göre güvenceli olarak düzenlenecek. Böylece kadının doğum sonrası evden ya da part time çalışması mümkün olacak. Bazı ülkelerde uygulandığı gibi kadının işyerinde geçirdiği zamanın 1 ay için öngörülen toplam süre sabit kalacak şekilde, işe erken ya da geç gelmesine izin verilmesi de gündemde. Bununla ilgili bazı ülke örnekleri incelendi. Örneğin, Hollanda’da çalışan sayısı 10’un üzerinde olan şirketlerdeki kadınların çalışma saatlerini doğum sonrası değiştirebilebiliyor. İngiltere’de 6 yaşından küçük çocuğu olan kadınlar esnek çalışma saatleri talep edebiliyor.
Bebek Fonu ile ailenin yükü hafifletilecek
Masada bulunan önerilerden biri de, bebek bakımı için işçi-işveren-devlet katılımıyla bir fon kurulması. Hak-İş hazırladığı raporla, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinin çocuk bakım hizmetleri sunması zorunluluğu yüzünden işverenlerin erkek çalışan istihdam etmeye yöneldiğini ortaya koydu. Hak-İş, bunun yerine, çocuk bakım hizmeti sağlayan işyerlerine teşvik verilmesi ve çocuklu ailelere bakım yardımı önerdi. İşsizlik Sigortası kapsamında, çocuk bakım hizmetleri sağlanması amacıyla fon oluşturulması üzerinde duruldu. Fonun işçi, işveren ve devlet olmak üzere 3 ayaklı prim sistemiyle oluşturulacak. Doğum yapan kadının kreş veya bakıcı ücretinin, Bebek Fonu’ndan karşılanması öngörülüyor.
50 bin nüfuslu belediye kreş kuracak
Çalışan annelerin en büyük sorunu olan kreş ve bakımevleriyle ilgili de önemli düzenlemeler öngörülüyor. Nüfusu 50 binin üzerinde olan belediyelere kreş açma zorunluluğu getirilmesi planlanıyor. İşçi-işveren ve belediye üçgeninde finansman sağlamak üzere bir yapı kurulacak. Böylece ucuz ve çok sayıda kreş kurulması sağlanacak. Pakette yaşlı bakım ve çocuk bakım hizmetlerinin yürütülmesi için de özel istihdam bürolarıyla ilgili tedbir de yer alıyor. Bu alanda çalışanların sigortalı çalışmaları için gerekli desteklerin sağlanması yönünde yasal altyapı kurulacak. Çocuk bakım işi, birçok kadın için cazip hale getirilecek.
4 aya kadar izin gündemde
TÜRKİYE’DE çalışan babaların doğum sonrasında 3 gün ücretli izni var. Erkek memurlarda bu süre 10 gün. İzin süresinin erkek işçi için memur düzeyine çekilmesi öngörülüyor. Yeni düzenlemede kadına doğum sonrası verilen izin (Başbakan onaylarsa 4 aya kadar) babaya da izin verilecek. Bu durumun, işveren açısından kadın işçi çalıştırmanın dezavantajını da ortadan kaldıracağı belirtiliyor. Babanın bu izni nasıl kullanacağına ilişkin iki seçenek tartışılıyor. Biri, babanın da anneyle aynı anda iznini kullanması, diğeri annenin izninin bitmesiyle babanın izninin başlaması. Kadın çalışan açısından hangisinin daha uygun olacağı değerlendirilerek, nihai karar verilecek. Burada, babaya sağlanan iznin anneye transfer edilememesi koşulu var. Babaya verilen iznin, anneye transferi halinde kadının, çalışma hayatının dışında kalacağı belirtiliyor. Ayrıca ‘Ebeveyn İzni’ kavramı benimsendi. ‘Ebeveyn İzni’ düzenlemesi, doğum izin sürelerinin, babaları da içerecek şekilde uygulanmasını, iznin ücretli olması ve ücreti SGK’nın karşılamasını içeriyor.
AVRUPA ÜLKELERİNDE UYGULAMA NASIL?
İSVEÇ
Doğum izni konusunda dünyanın en şanslı erkekleri İsveç’te. Onlar, 2 ayı ücretli, 13 ay izin hakkına sahip. 1974’te erkeklere doğum izni hakkı tanıyan ilk ülke olarak tarihe geçen İsveç’te erkeklerin yüzde 85’i bu hakkı kullanıyor. Ana okulu masraflarını devlet karşılıyor. Ayrıca ailelere çalışamadıkları sürede aylık 3.330 dolar maaş bağlanıyor.
İNGİLTERE
İngiltere’de yeni babaların, eşlerinin doğumu sonrasında 2 hafta ücretli izin hakkı var. Annelerin iş hayatına erken dönüş kararı alması ve doğum izinlerini babaya transfer etmesi halinde ise erkekler 26 hafta daha ücretli izin kullanabiliyor. Ebeveynlere haftada ortalama 135.45 sterlin ya da aylık gelirlerinin yüzde 80’i kadar maaş ödeniyor.
NORVEÇ
EbeveynlerİN toplam ücretli doğum izni süresi 56 hafta. Babalar doğumdan hemen önce ya da sonra 2 hafta ücretsiz izin yapabiliyor. Babaya tanınan ücretli doğum izni süresi 12 hafta. Kullanmadıkları takdirde bu hakları yanıyor. Annelerin ücretli doğum izninin ardından 1 yıl da ücretsiz izin hakkı var.
ALMANYA
Ebeveynlere tanınan ücretli doğum izni süresi 14 hafta. Anne adayları, bu sürenin 6 haftasını doğum öncesinde kullanabilme hakkında sahip. Almanya’da devlet, ebeveynlere yaklaşık 1.800 euro maaş bağlıyor. Ücretsiz izin süresi ise hem anne, hem baba için çocuk 3 yaşına basıncaya kadar uzatılabiliyor.
FRANSA
AVRUPA’NIN bir diğer ülkesi Fransa’da 16 hafta olan ücretli doğum izni süresi, 3’üncü çocukla birlikte 26 haftaya kadar çıkabiliyor. Ücretsiz izin söz konusu olduğunda anne ve babaya bu izni nasıl kullanacaklarına ilişkin seçenek sunuluyor. Ebeveynler aralarında anlaşarak 104 haftaya kadar izin yapabiliyor.
-
Bakan’dan doğum izni müjdesi!
Çalışma Bakanı Faruk Çelik, doğum izninin iznin 6 aya çıkarılmasına ilişkin çalışmaların sürdüğünü belirterek, “Bu, kadın istihdamına olumsuz yansıyacaksa kadınların bu süre artışını düşünmemesi gerekir. Ama olumlu yansıyacaksa çalışmalarımız sürüyor” dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, 10 yıl içinde kadın istihdamını yüzde 30.7’den yüzde 38’ler seviyesine çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Devlet Personel Başkanlığı’nca Abant’ta düzenlenen ‘Kamu Personel Sisteminin Sorunları, Çözüm Önerileri ve 2023 Vizyonu Çalıştayı’na katılan Çelik, gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’de henüz kadın istihdamının ve kadınların iş gücüne katılımının istenilen düzeyde olmadığını vurguladı. ”Kadınlarla ilgili atılacak adımların istihdama ve iş gücüne katılımını engellemeyecek şekilde olması gerekir” diyen Çelik, şunları bildirdi: ”Bildiğiniz gibi doğum izinleri doğum öncesi ve sonrası 2’şer aydı. Şimdi talep 3 ay doğum öncesi, 3 ay doğum sonrası şeklinde. Bununla ilgili bakanlıklarla değerlendirmelerde bulunuyoruz ama tekrar ediyorum, bu kadın istihdamına olumsuz yansımamalı. Eğer olumsuz yansıyacaksa kadınlarında bu izin süre artışını düşünmemesi gerekir ama eğer olumlu yansıması olacaksa, bizler de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
İş güvencesinin verimlilikle birlikte ele alınması gerektiğini belirten Bakan Çelik, “İş güvencesi tabi ki kamu çalışanları için önemli. Verimlilik içeriyorsa, iş güvencesinin anlamı vardır. Verimliliği göremiyorsanız buna karşı önlem alınmalıdır. İş güvenliğini verimlilikle birlikte ele alınmalı, masada tartışılmalıdır” dedi.
657 artık yama kaldırmayacak kadar yıprandı
Bakan Faruk Çelik her yerinden su almaya başlayan 657 Sayılı Devlet memurları Kanunu’nun Türkiye’nin ihtiyaçlarına cevap vermediğini belirterek, “Bu yasa artık yama kaldırmayacak kadar yıprandı. Çalışanın emeğinin tam karşılığını veren, kamu hizmetinde verimliliği esas alan, Türkiye’nin dinamizmine ayak uyandıran sistemi hayata geçirmemiz lazım. Koltuğundan güç alan değil, koltuğuna güç katan personeli hayata geçirmemiz lazım” dedi. Çelik, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu yasa artık yama kaldırmayacak kadar yıprandı. Her kurumun mevzuatında yavru 657’ciklerin başladığı bir süreçle karşı karşıyayız. Kamuda memur, sözleşmeli personel, geçici personel, işçi, geçici işçi gibi değişik ad ve statülerde personellerin istihdam edildiğini biliyoruz. Ücret unsurları bile sayılamayacak unsura ulaştı. Türkiye’nin gelecek 50 yılına damga vuracak personel sistemini sosyal taraflarla diyalog çerçevesinde hayata geçireceğiz.”
‘Ücret sistemi karmaşık hale geldi’
Çalıştayda konuşan Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, “Kamuda ücret sistemi karmaşık bir hal almış, kamu görevlileri mali haklarını dahi bilemez hale gelmiştir. Atama, sicil, yer değiştirme, terfi gibi bir çok konuda ise ciddi sorunlar baş göstermiştir” dedi. Koncuk, kamudaki terfi ve atamaların idarecinin keyfine göre yapıldığını ifade ederek, şöyle konuştu.”Kamuya 400 bine yakın sözleşmeli eleman alınmıştır. Kamudaki taşeron şirketlerde çalışan eleman sayısı 20 binden 500 bine dayanmıştır. Çağrı usulüne göre kısmi zamanlı, geçici, esnek istihdam modelleri dayatılmakta, kayıt dışı istihdam hızla artmaktadır.”