Günlük hayatta aile baskına maruz kalan çocukların sorumsuzca bir serbestlik alanı olarak gördükleri internete bağımlı olduklarını ifade eden Ümit Sanlav, teknoloji ile günlük hayatın dengelenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Hayatın her alanına olumlu katkıları kadar olumsuz yönleri ile de damga vuran Sosyal Medya; bağımlılık oluşturması ile her gün daha fazla konuşulan bir konu olmaya başladı. Milyonları etkisi altına alan sosyal medya bağımlılığının çok fazla türü olması nedeniyle tam bir tanı konulamıyor. Peki “Sosyal Medya” bağımlılığının çeşitleri neler, ne gibi sakıncaları var ve tedavisi mümkün mü? Sosyal Medya Savaşları Kitabının Yazarı Ümit Sanlav, sosyal medya bağımlılığının zararlarına ve türlerine değindi.
Bilgiyi üretmek yerine tüketmek, düşünme ve araştırmaya engel
Hızlı ve hazır bilginin kolaylıkla bulunabildiği bir ortam olan internetin bilgiyi üretmek değil tüketmesi itibariyle; üretkenliği ve düşünme kabiliyetini körelttiğini ifade eden Ümit Sanlav; “Artık daha önce öğrenilen bir bilgiyi hatırlamaya çalışmak yerine internetten araştırmayı tercih ediyoruz. Dolayısıyla bunun akıldaki tembelliğe yol açması kaçınılmaz oluyor” dedi.
Sosyal medya bağımlılığının her geçen gün artarak, sosyal ağları insanların hayatında kolay kolay vazgeçemedikleri bir noktaya taşıdığı günümüzde, sürekli sosyal medya ve e-posta hesaplarını kontrol etme ihtiyacı duyan insanların, bunun bir sendroma dönüştüğünün farkında olmadığını söyleyen Sanlav; “Sosyal ağların ana haber kaynağı haline gelmesi, daha da bağımlı bir hayat yaşayacağımızın göstergelerinden biri” dedi.
Sanlav, açıklamalarını şu şekilde sürdürdü:
“Her gün daha fazla konuşulan bir konu olan sosyal medya bağımlılığı, milyonlarca sosyal medya kullanıcısını ilgilendiren bir konu olsa da; kimisi durumun ciddiyetinin farkında değil, kimisi de ne çeşit bir bağımlı olduğunun farkında değil.
Uyarı bağımlısı: Her tweet, paylaşım veya yorumda telefonuna bakamadan yapamama ve yaptığı işi bırakıp bunlarla ilgilenmeden yapamayan kişiler, sosyal medyada olan biteni anı anına takip etme dürtüsü ile odaklanılması gereken konudan uzaklaşıyor.
Kontrol bağımlısı: İşte çalışırken, yolculuk ederken, yürürken, otururken, kısacası nerede ve ne zaman olursa olsun sosyal medyada paylaşımlarının etkileşimini kontrol etmeden duramayanlar. Aile içinde ya da arkadaş ortamında dahi karşısındakinin yüzüne bakıp sohbet etmek yerine, kafaları önlerinde, sosyal medya ile haşır neşir olma durumu.
Yaşamaktansa göstermeyi tercih edenler: Hayatın ve o anın tadını çıkartmak yerine paylaşmayı tercih ederek, yaşam kalitesini düşürenlerin bulunduğu bir durum. Bu bağımlılık türüne yakalananlar, yediklerinin, gezdiklerinin, gördüklerinin, sevinçlerinin, hüzünlerinin duygularını yaşamaktansa, diğer insanlara göstermeyi tercih ederler.
Check-in bağımlısı: Önünde geçtiği yerlerde bile check-in yaparak onlarca yerin mayor’ı olan kişiler, gösterdikleri bu disiplin ve azmi başka alanlarda kullansalar kuşkusuz hayatta çok daha iyi yerlere gelebilirler.
Gençler güne akıllı telefonlarıyla başlıyor
Son araştırmalara göre gençler güne akıllı telefonlarıyla başlıyor. 18 ülkeden 18-30 yaş arası çalışanları kapsayan kişiler üzerinde yapılan araştırmaya göre her 10 katılımcının 9’u sabah yatağından kalkmadan önce başucunda bulunan akıllı telefonlarından etkileşimlerini kontrol ediyor.”
Özellikle çocuklarda görülen sosyal medya ve internet bağımlılığının altında, çocuğun günlük hayatta maruz kaldığı baskının, internet ortamında ortadan kalkmasının yatığını belirten Sosyal Medya Savaşları Kitabı Yazarı Ümit Sanlav; “İnternette, sosyal medyada, oyunlarda kimse çocuğa ‘yap yada yapma, elleme, yürüme, konuş yada konuşma’ demiyor. Dolayısıyla bu alanı istediği şekilde ve özgürce kullanan çocuk, günlük hayatta maruz kaldığı baskıdan bu alanda kurtulduğu için bu alanı tercih ediyor. Bu ise beraberinde daha büyük sorunlar getiriyor. İnternetin olumlu yönleri kadar, sınırsız ve sorumsuz da olabilecek suç alanı çocuğa gerçek hayatt olduğundan çok daha büyük zararlar verebilmekte. Mavi Balina örneğindeki intihar eden çocuklarda bunu çok net gördük” dedi.
Sanlav, internet ve sosyal medya bağımlılığıyla mücadele konusundaki çalışmalarla ilgili şunları söyledi: “Özellikle gençler arasında artmakta olan internet bağımlılığının önüne geçilmesi ve güvenli internet kullanımının yaygınlaştırılması için, Türkiye Yeşilay Cemiyeti, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı (BTK) bilinçlendirme çalışmaları yapmakta. ABD’deki Bradford Regional Medical Center’da hastalar fiziki ve akıl hastalıklarında olduğu gibi yatılı tedavi ediliyor. İnternet bağımlılığının aynı uyuşturucu ve alkol bağımlılığında olduğu gibi gözetim altında tedavi edilmesini savunan hastane doktorları, amaçlarının bağımlıların hastaneden tamamen internet kullanımının bilincine erişmiş ve teknoloji-günlük hayat dengesinin farkına varmış bir durumda ayrılması olduğunu söylüyor. Amerika’da açılan klinik, bağımlılık türlerine internet bağımlılığını da ekleyerek, sosyal medya bağımlılığı ile mücadele kapsamında yataklı tedavi uygulamakta. Bağımlılık derecesine göre 3 günden 15 güne kadar yataklı tedavi yapılıyor”.
Kocaeli’nin İzmit ilçesinde akli dengesi yerinde olmayan ve daha önce annesini bıçakla yaralayan bir şahıs, dernek lokalinde çay içen 42 yaşındaki şahsı defalarca bıçaklayarak ağır yaraladı. Olayın gerçekleşme anı ise iş yerinin güvenlik kameralarına saniye saniye yansıdı.
Samsun’da bunalıma girip 56 günlük kızına zehir içirerek öldürüp kendisi de intihara kalkışan genç kadın, Adli Tıp Kurumunun raporuna göre adli dengesi yerinde olmadığı gerekçesiyle cezai ehliyeti olmadığından yargılandığı mahkemece ceza verilmedi, ancak tedavi ve denetime tabi tutulmasına karar verildi.
İstanbul Mecidiyeköy’de akli dengesi bozuk olduğu öğrenilen bir kişi trafiği birbirine kattı. Trafikte seyir halinde olan bir tırın arkasına tutunarak ilerleyen şahıs, bir süre sonra da tırın arkasında bulunan elektrik kablosunu çekerek oynamaya başladı. Diğer sürücülerin uyarılarıyla tırı durdurup aşağı inen şoför, şahsı güçlükle araçtan uzaklaştırdı.
Balıkesir’in Edremit ilçesinde akli dengesi bozuk olduğu öğrenilen Şafak K., şehirlerarası kargo taşımacılığı yapan bir firmaya ait, anahtarları üzerinde bulunan kamyoneti çalarak kaçtı. Polis ekipleri 10 dakika içinde şahsı yakalayarak, kamyoneti şirkete teslim etti.